Τι είναι το νομισματικό εισόδημα;

7 Απριλίου 2017

Η έννοια του νομισματικού εισοδήματος έχει να κάνει με κάτι πολύ απλό: τα τραπεζογραμμάτια που έχετε στο πορτοφόλι σας. Έχετε ποτέ αναρωτηθεί από πού προέρχονται; Τα τραπεζογραμμάτια ευρώ σχεδιάζονται από την ΕΚΤ, παράγονται σε εκτυπωτικά ιδρύματα και στη συνέχεια αποθηκεύονται στο θησαυροφυλάκιο της κεντρικής τράπεζας της χώρας σας. Τα τραπεζογραμμάτια φθάνουν στα χέρια σας μέσω της τράπεζάς σας, η οποία καταβάλλει στην κεντρική τράπεζα το ποσό που αντιστοιχεί στην ονομαστική τους αξία. Για τον σκοπό αυτόν, η τράπεζά σας συνήθως χρειάζεται να δανειστεί χρήματα από την κεντρική τράπεζα ή να εκχωρήσει ορισμένα από τα στοιχεία του ενεργητικού της. Η κεντρική τράπεζα εισπράττει τον τόκο επί των χρημάτων που δανείζει ή την απόδοση επί των στοιχείων ενεργητικού που αποκτά. Αυτό αποκαλείται νομισματικό εισόδημα.

Σε μια νομισματική ένωση, το χρήμα ταξιδεύει.

Καθώς τα τραπεζογραμμάτια ευρώ ταξιδεύουν ελεύθερα μεταξύ των συνόρων, ο αριθμός των τραπεζογραμματίων σε κυκλοφορία που καταγράφεται σε κάθε κεντρική τράπεζα σε δεδομένη στιγμή μπορεί να διαφέρει σημαντικά. Σε μια τράπεζα ο αριθμός αυτός μπορεί μάλιστα να είναι μηδενικός ή και αρνητικός. Για παράδειγμα, οι Γερμανοί τουρίστες που επισκέπτονται την Ισπανία έχουν μαζί τους τραπεζογραμμάτια ευρώ που έχουν εκδοθεί από την Deutsche Bundesbank, τα οποία καταλήγουν τελικά στην Banco de España. Επειδή η έκδοση τραπεζογραμματίων είναι μια διαδικασία που εξαρτάται απολύτως από τη ζήτηση, αυτό σημαίνει ότι η Banco de España θα χρειαστεί να θέσει σε κυκλοφορία λιγότερα τραπεζογραμμάτια επειδή ωφελείται από τα τραπεζογραμμάτια που έχουν φθάσει στην επικράτειά της. Για τον λόγο αυτόν, οι κεντρικές τράπεζες της ζώνης του ευρώ συμψηφίζουν μεταξύ τους τα έσοδα που προκύπτουν από την έκδοση τραπεζογραμματίων.

Ποιος είναι ο ρόλος της ΕΚΤ;

Παρόλο που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) δεν εκδίδει τραπεζογραμμάτια σε φυσική μορφή, θεωρείται κατόπιν σχετικής συμφωνίας ότι το 8% – σε όρους αξίας – όλων των τραπεζογραμματίων σε κυκλοφορία στη ζώνη του ευρώ έχουν εκδοθεί από αυτήν. Οι εθνικές κεντρικές τράπεζες θέτουν τα τραπεζογραμμάτια σε κυκλοφορία για λογαριασμό της ΕΚΤ και η ΕΚΤ αποκομίζει νομισματικό εισόδημα επί του 8% μέσω της απαίτησής της έναντι των εθνικών κεντρικών τραπεζών.

Το νομισματικό εισόδημα σημειώνει πτώση από το 2008 και μετά, η οποία συμβαδίζει με τη μείωση των επιτοκίων στη ζώνη του ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων της ΕΚΤ προέρχεται επί του παρόντος από άλλες πηγές εισοδήματος, όπως το πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού. Εδώ μπορείτε να μάθετε τι συμβαίνει με τα κέρδη της ΕΚΤ.