Oświadczenie wstępne na konferencji prasowej

Mario Draghi, prezes EBC
Vítor Constâncio, wiceprezes EBC
Malta, 22 października 2015

Szanowni Państwo, wspólnie z panem wiceprezesem mamy przyjemność powitać Państwa na naszej konferencji prasowej. Chciałbym podziękować panu prezesowi Bonniciemu za gościnne przyjęcie i wyrazić szczególną wdzięczność pracownikom banku centralnego Malty za doskonałą organizację dzisiejszego posiedzenia Rady Prezesów. Przedstawimy teraz Państwu wyniki tego posiedzenia.

Na podstawie regularnej analizy ekonomicznej i monetarnej oraz zgodnie z zapowiedzią przyszłego nastawienia polityki pieniężnej Rada Prezesów postanowiła pozostawić podstawowe stopy procentowe EBC bez zmian. Jeśli chodzi o  niestandardowe środki polityki pieniężnej, skup aktywów przebiega sprawnie i nadal korzystnie wpływa na koszt i dostępność kredytów dla firm i gospodarstw domowych.

Od swojego ostatniego posiedzenia z początku września Rada Prezesów uważnie śledzi napływające informacje. Popyt wewnętrzny w strefie euro jest wciąż stabilny, ale obawy o przyszły wzrost w gospodarkach wschodzących i możliwe reperkusje gospodarcze rozwoju sytuacji na rynkach finansowych i surowcowych nadal wskazują na ryzyko pogorszenia się perspektyw wzrostu gospodarczego i inflacji. Uważnej analizy wymaga zwłaszcza siła i uporczywość czynników, które obecnie spowalniają powrót inflacji do poziomu nieznacznie poniżej 2% w średnim okresie. W tym kontekście na naszym grudniowym posiedzeniu poświęconym polityce pieniężnej – gdy będą już dostępne nowe projekcje makroekonomiczne ekspertów Eurosystemu – będziemy musieli zweryfikować stopień akomodacyjności tej polityki. Jeśli utrzymanie odpowiedniej akomodacyjności monetarnej będzie tego wymagać, Rada Prezesów może i jest gotowa zareagować z użyciem wszystkich instrumentów, jakie ma do dyspozycji w ramach swojego mandatu. W szczególności Rada przypomina, że może elastycznie dostosowywać skalę, strukturę i czas trwania programu skupu aktywów. Tymczasem będziemy nadal w pełni realizować miesięczne zakupy aktywów na kwotę 60 mld euro. Skup aktywów ma być prowadzony do końca września 2016, a w razie potrzeby nawet dłużej – zaś w każdym razie tak długo, aż nie stwierdzimy trwałego dostosowania ścieżki inflacji, odpowiadającego naszemu celowi inflacyjnemu: poniżej, ale blisko 2% w średnim okresie.

Przedstawię teraz bardziej szczegółowo naszą ocenę dostępnych informacji, poczynając od analizy ekonomicznej. Realny PKB strefy euro, po wzroście o 0,5% w I kw. 2015, w II kw. zwiększył się w ujęciu kwartalnym o 0,4%. Wynik za II kw. odzwierciedla dodatnią kontrybucję zarówno popytu wewnętrznego, jak i eksportu netto. Najnowsze wskaźniki ankietowe wskazują ogólnie na podobną dynamikę realnego PKB w III kw. W sumie oczekujemy kontynuacji ożywienia gospodarczego, choć jego tempo będzie osłabiane, przede wszystkim, przez słabszy od oczekiwanego popyt zewnętrzny. Przyjęte przez nas środki polityki pieniężnej i ich korzystny wpływ na sytuację finansową, a także postępy konsolidacji fiskalnej i reform strukturalnych będą nadal sprzyjać popytowi wewnętrznemu. Ponadto spadek cen ropy naftowej powinien korzystnie wpływać na realne dochody do dyspozycji gospodarstw domowych i zyski przedsiębiorstw, a zatem – na spożycie prywatne i inwestycje. Jednak ożywienie popytu wewnętrznego w strefie euro nadal jest osłabiane przez konieczne dostosowania bilansowe w różnych sektorach i niemrawe tempo reform strukturalnych.

Bilans czynników ryzyka związanych z perspektywami wzrostu w strefie euro nadal przechyla się na stronę spadkową, przede wszystkim w związku z podwyższoną niepewnością co do dalszego rozwoju sytuacji w gospodarkach wschodzących, która może jeszcze mocniej odbić się na wzroście światowym i popycie zewnętrznym na eksport strefy euro. Nasilona niepewność przejawiła się ostatnio na rynkach finansowych, co może niekorzystnie wpłynąć na popyt wewnętrzny strefy euro.

Według Eurostatu roczna inflacja HICP w strefie euro we wrześniu 2015 wyniosła -0,1%, wobec 0,1% w sierpniu. Zmiana w porównaniu z poprzednim miesiącem wynika przede wszystkim z dalszego obniżenia się inflacji cen energii. Z dostępnych informacji i bieżących cen terminowych ropy naftowej wynika, że w najbliższym czasie roczna inflacja HICP będzie nadal bardzo niska. Powinna wzrosnąć na przełomie roku, m.in. w wyniku efektu bazy związanego ze spadkiem cen ropy pod koniec roku 2014. W latach 2016 i 2017 stopa inflacji ma według przewidywań nadal rosnąć pod wpływem oczekiwanego ożywienia gospodarczego, przekładania się wcześniejszych spadków kursu euro na ceny oraz założenia, że w następnych latach ceny ropy będą nieco wyższe, na co wskazują obecne notowania tego surowca na rynkach terminowych. Występują jednak czynniki ryzyka związane z perspektywami gospodarczymi i sytuacją na rynkach finansowych i surowcowych, które mogą jeszcze bardziej spowolnić stopniowy powrót inflacji do wartości bliższych 2%. Rada Prezesów uważnie monitoruje te czynniki.

W dziedzinie analizy monetarnej najnowsze dane potwierdzają stabilny wzrost szerokiego pieniądza (agregatu M3), nie licząc spadku jego rocznej dynamiki z 5,3% w lipcu 2015 do 4,8% w sierpniu. Głównym czynnikiem tego wzrostu nadal są najbardziej płynne składowe M3: roczna dynamika wąskiego agregatu M1 zwiększyła się z 12,2% w lipcu do 11,4% w sierpniu.

Dynamika akcji kredytowej nadal się poprawia. Roczna stopa wzrostu kredytów dla przedsiębiorstw (skorygowana o sprzedaż i sekurytyzację) zwiększyła się w sierpniu do 0,4%, z 0,3% w lipcu, czyli od początku 2014 roku stale się umacnia. Mimo tej poprawy akcja kredytowa dla przedsiębiorstw nadal odzwierciedla opóźnioną reakcję na zmiany cyklu koniunkturalnego, ryzyko kredytowe, czynniki związane z podażą kredytów oraz trwające dostosowania bilansowe w sektorach finansowym i niefinansowym. Roczna dynamika kredytów dla gospodarstw domowych (skorygowana o sprzedaż i sekurytyzację) wzrosła z 0,9% w lipcu 2015 do 1,0% w sierpniu. Wyniki badania ankietowego akcji kredytowej banków za III kw. 2015 potwierdzają wzrost popytu na kredyty, podtrzymywany przez ogólny poziom stóp procentowych, zapotrzebowanie na finansowanie na cele inwestycyjne oraz perspektywy rynku mieszkaniowego. Ponadto warunki kredytowe dla przedsiębiorstw znów zostały złagodzone, głównie pod wpływem rosnącej konkurencji w bankowości detalicznej, zaś warunki udzielania kredytów mieszkaniowych dla gospodarstw domowych jeszcze zaostrzono. Ogólnie rzecz biorąc, środki polityki pieniężnej zastosowane przez nas od czerwca 2014 wyraźnie przyczyniają się do poprawy warunków kredytowania przedsiębiorstw i gospodarstw domowych oraz pobudzenia akcji kredytowej w całej strefie euro.

Podsumowując, z zestawienia wyników analizy ekonomicznej z sygnałami płynącymi z analizy monetarnej wynika, że należy zdecydowanie wdrażać decyzje Rady Prezesów dotyczące polityki pieniężnej i uważnie śledzić wszystkie istotne informacje pod kątem ich wpływu na średniookresowe perspektywy stabilności cen.

Polityka pieniężna skupia się na utrzymaniu stabilności cen w średnim okresie, a jej akomodacyjne nastawienie wzmacnia aktywność gospodarczą. Jednak aby wprowadzone przez nas środki przyniosły maksymalne korzyści, konieczny jest zdecydowany wkład również ze strony innych obszarów polityki. Jako że w strefie euro nadal występuje wysokie bezrobocie strukturalne, a wzrost produktu potencjalnego jest niski, obecne cykliczne ożywienie powinno być wspierane przez skuteczną politykę strukturalną. Kluczowe znaczenie dla zwiększenia produktywnych inwestycji, zatrudnienia i wydajności mają działania na rzecz poprawy otoczenia biznesowego, w tym stworzenia odpowiedniej infrastruktury publicznej. Szybkie i skuteczne wdrożenie reform strukturalnych przy akomodacyjnym nastawieniu polityki pieniężnej pozwoli nie tylko osiągnąć wyższy i trwały wzrost gospodarczy w strefie euro, lecz także oczekiwać trwałego wzrostu dochodów i przyspieszyć korzystne skutki reform, dzięki czemu strefa euro ma się stać bardziej odporna na szoki globalne. Polityka fiskalna powinna wspierać ożywienie gospodarcze, a jednocześnie pozostawać zgodna z unijnymi zasadami fiskalnymi. Pełna i konsekwentna realizacja paktu stabilności i wzrostu jest niezwykle ważna dla utrzymania zaufania do naszych ram fiskalnych. Wszystkie kraje powinny przy tym tak kształtować politykę fiskalną, by sprzyjała ona wzrostowi gospodarczemu.

Teraz odpowiemy na Państwa pytania.

Dokładny tekst uzgodniony przez Radę Prezesów znajduje się w wersji angielskiej.